Dağ İspinozu hakkında detaylı bilgi aşağıdadır. Bu kuş türü, özellikle sonbahar ve kış aylarında Türkiye’de gözlemlenebilen göçmen ötücü kuşlardan biridir.
📌 Genel Bilgiler
Özellik
Detay
Türkçe Adı
Dağ İspinozu
Bilimsel Adı
Fringilla montifringilla
Familya
Fringillidae (İspinozgiller)
Boyut
14–16 cm (bayağı ispinozla aynı boyutta)
Kanat Açıklığı
25–28 cm
Ağırlık
20–30 gram
Dağılım
Avrupa’nın kuzeyi ve Asya’da ürer, kışın Güney Avrupa ve Türkiye’ye göç eder
Göç
Tam göçmen (kış göçmeni)
🟡 Fiziksel Özellikler
♂ Erkek Dağ İspinozu (Yaz tüyü):
Kafa ve boyun: Parlak siyah
Göğüs: Turuncu
Sırt: Siyah çizgili pas renginde
Karın: Beyaz
Kanatlar: Siyah-beyaz desenli, belirgin kanat çizgileri
Gaga: Yazın siyah, kışın sarı
♀ Dişi:
Dişi daha soluk renklidir; siyah yerine kahverengi-gri tonlar baskındır ama göğüsteki turunculuk yine belirgindir.
🌍 Yaşam Alanı
Üreme dönemi: Avrupa’nın ve Asya’nın iğne yapraklı (iğne yapraklı ormanlar) olan kuzey bölgelerinde
Kışlama: Güney Avrupa, Kuzey Afrika, Orta Doğu – Türkiye’ye kış göçmeni olarak gelir
Türkiye’de görüldüğü yerler:
Karadeniz Bölgesi
Marmara
İç Anadolu’nun ormanlık bölgeleri
Akdeniz ve Ege’nin kuzey kesimleri
Kışın büyük sürüler hâlinde görülür
🐣 Üreme
Üreme sadece kuzeyde, Türkiye dışında gerçekleşir (İskandinavya, Rusya, Sibirya).
Kuluçka ve yavru bakımı, temel olarak ilkbahar – yaz aylarında kuzeyde olur.
Türkiye’de üremez, sadece kış mevsiminde misafir kuş olarak bulunur.
🐛 Beslenme
Yazın: Böcekler, tırtıllar, örümcekler
Kışın: Tohumlar, özellikle kayın, huş ve meşe ağaçlarının tohumları
Türkiye’de kışın tahıl tarlalarında, ayçekirdeği yemliklerinde ve yerde tohum ararken görülür.
Genellikle sürü hâlinde beslenirler, bazen binlerce bireyli sürüler oluştururlar.
🎵 Ötüş Özellikleri
Çağrısı: “tekk” veya “tçekk” şeklinde kısa, tok sesler
Şarkı: Bahar aylarında üretken ve karışık ses dizileri içerir (Türkiye’de pek duyulmaz çünkü burada üremezler)
Kışın Türkiye’deyken daha çok kısa iletişim sesleri çıkarırlar.
🔁 Göç Davranışı
Tam göçmen: Kuzeyde ürer, kışın güneye göç eder.
Türkiye’de Ekim – Mart ayları arasında görülür.
Göç eden en kalabalık ispinoz türlerinden biridir; bazen 100.000’den fazla birey içeren dev sürüler kaydedilmiştir.
Göç sırasında Bayağı ispinozlarla karışık sürülerde görülebilir.
📷 Karıştırılan Türler
Tür
Ayırt Edici Özellik
Bayağı ispinoz
Göğüs kırmızımsı, kafası mavi-gri, dağ ispinoz kadar kontrastlı değil
Florya (Yeşil İspinoz)
Sarı-yeşil tonlarda, kalın gaga, kanat kenarları sarı
Serçe
Daha küçük, kahverengi çizgili, ötüş ve davranış farklı
🧠 İlginç Bilgiler
Dağ ispinozu büyük sürüler oluşturduğunda, bazen gök gürültüsüne benzer bir ses çıkaracak kadar güçlü bir vızıltı çıkarabilirler.
Avrupa’da bazı bölgelerde “kış kuşu” olarak anılırlar çünkü sadece kışın görünürler.
Dağ ispinozunun Latince adı “montifringilla”, dağlarda yaşayan ispinoz anlamına gelir.
✅ Gözlem Önerileri
Zaman: En uygun gözlem zamanı kış ayları (Kasım – Şubat)
Yer: Tarla kenarları, orman açıklıkları, parklar, yemlik konulmuş bahçeler
Dikkat: Kalabalık sürüler arasında gözlem yaparken turuncu göğüs ve beyaz karın en iyi ayırt edici ipuçlarıdır.
🧭 Özet:
Kriter
Özellik
Görünüm
Turuncu göğüs, siyah baş (erkek), beyaz karın
Davranış
Sürüler hâlinde dolaşır, yerde tohum arar
Göç durumu
Kış göçmeni – Türkiye’ye sonbaharda gelir, ilkbaharda döner
Gözlem Zamanı
Ekim – Mart arası
Karakteristik
Sessiz, tok “tçekk” sesleri, kalabalık ve düzenli sürüler
