Kanarya Kuşu Özellikleri
Kanarya kuşu (Serinus canaria), ötücü kuşlar (Passeriformes) takımının ispinozgiller (Fringillidae) familyasından, hem doğal ortamda hem de evcil olarak yetiştirilen, özellikle ötüşüyle tanınan bir kuş türüdür.
Aşağıda kanaryaların kökeni, fiziksel yapısı, yaşam tarzı, davranış özellikleri, üreme alışkanlıkları ve insanlarla olan ilişkileri gibi yönleriyle uzun ve detaylı bir açıklaması yer almaktadır.
1. Kökeni ve Tarihi
Kanarya kuşlarının doğal kökeni, İspanya’ya bağlı Kanarya Adaları’dır. İlk olarak 15. yüzyılda İspanyol denizciler tarafından Avrupa’ya getirilmiştir. Özellikle ötüş yetenekleri ve sevimli görünümleri nedeniyle aristokratlar ve zenginler tarafından evcil hayvan olarak beslenmeye başlanmıştır.
Zamanla farklı renk ve ötüş özelliklerine göre ıslah edilmiş birçok tür ve varyete ortaya çıkmıştır. Bugün dünya genelinde “şarkı kanaryaları”, “renk kanaryaları” ve “poz kanaryaları” olarak üç ana kategoride sınıflandırılan yüzlerce farklı kanarya ırkı bulunmaktadır.
Normal bir kanaryanın boyu ortama 11 – 12 – 13 cm aralığındadır.
Ağırlık: 15–25 gram arasında değişir.
Tüy Renkleri: Doğal (vahşi) kanaryalar sarımsı-yeşil tonlara sahiptir. Tabii bunun yanında beyaz, kırmızı, portakal, sarı, turuncu birçok renk vardır.
Gaga ve Ayaklar: Küçük ve konik biçimli bir gagaya sahiptir. Bu yapı, tohumları kırarak yemesini sağlar. Ayakları da ince ve kavrayıcıdır.
Cinsiyet Ayrımı: Erkek ve dişi kanaryalar arasında dış görünüş bakımından büyük farklar yoktur; ancak erkek kanaryaların ötüşleri çok daha belirgin ve melodiktir. Cinsiyet ayrımı çoğunlukla ötüşe veya genetik testlere göre yapılır.
Ötüşleri doğuştan gelen özelliktir. Melodileri çok güzeldir. Öğrenme yoluyla da ötüşlerini geliştirebilirler. Bazı türler şarkı söylemeyi öğrenmek için çevredeki diğer kuşların ötüşlerini taklit edebilir.
Şarkı Kanaryaları arasında en bilinen türlerden bazıları:
Harz Roller (Alman Roller): Derin ve buğulu ötüme sahiptir.
Timbrado Español: Daha yüksek sesli ve ritmik şarkılarla bilinir.
Waterslager (Malinua): Su sesi benzeri ötüşleri ile tanınır.
4. Davranış ve Yaşam Tarzı
Doğal ortamlarında sürü halinde yaşarlar. Uçmayı severler ancak uzun mesafeli göç etmezler.
Evcil ortamlarda tek başlarına veya çift olarak bakılabilirler
Meraklı, oyuncu ve gözlemci bir doğaları vardır.
İnsanlarla zaman içinde iyi ilişkiler kurabilirler; fakat elde tutulmaktan genelde hoşlanmazlar.
5. Beslenme Alışkanlıkları
Kanaryalar otçul bir diyete sahiptir.
Evcil ortamda beslenmelerinde dikkat edilmesi gereken bazı noktalar:
Karışık tohumlar severler. Aspur, Nijer, kanola, şalgam, keten tohumu vs.
Taze sebze ve meyveler: Elma, havuç, ıspanak, kabak, brokoli (aşırıya kaçmadan)
Kalsiyum takviyesi: Mürekkep balığı kemiği veya mineral taşlar
Protein: Özellikle üreme döneminde haşlanmış yumurta gibi protein kaynakları eklenebilir.
6. Üreme ve Gelişim
Üreme Dönemi: Genellikle ilkbahar ve yaz aylarında çiftleşirler.
Yumurta Sayısı: Ortalama 3-5 yumurta bırakır.
Kuluçka Süresi: Yaklaşık 13-14 gündür
Ebeveyn Rolü: Dişi kanarya kuluçkaya yatar ve yavrulara bakar. Erkek kuş da bakıcı bir hayvansa hem dişisine bakar hem de bir süre sonra yavrularına da bakar.
7. Sağlık ve Yaşam Süresi
Yaşam Süresi: Uygun bakım koşullarında 8–15 yıl yaşayabilirler.
Yaygın Sağlık Sorunları:
Solunum yolu hastalıkları
Tüy dökme problemleri
Parazit enfeksiyonları (özellikle tüy biti)
Tüy yolma veya strese bağlı davranış bozuklukları
Güneş ışığı kanaryalar için muazzam mühim bir şeydir.
8. İnsanlarla İlişkisi ve Evcil Bakım
Kanaryalar genellikle kafeste beslenen kuşlardır. Evcilleştirme düzeyleri papağanlar kadar ileri değildir; ancak düzenli ilgilenildiğinde insanlara alışabilirler.
Kafes Seçimi: Geniş, yatay yapılı ve temizlenmesi kolay bir kafes tercih edilmelidir.
Kafes Aksesuarları: Tünekler, oyuncaklar, yemlik ve suluklar, tüy banyosu için su kabı bulundurulmalıdır.
Sosyal İhtiyaç: Her ne kadar tek başına yaşasalar da ilgiye ve çevresel uyarılara ihtiyaç duyarlar.
9. Kanarya Irkları ve Varyeteleri
Kanaryalar üç ana kategoriye göre sınıflandırılır:
Şarkı Kanaryaları: Ötüşleri için seçilmişlerdir.
Renk Kanaryaları: Tüy renkleri ve desenleri ön plandadır.
Poz Kanaryaları: Vücut yapısı, duruş ve tüy şekilleriyle tanımlanır. (örneğin Norwich, Gloster, Yorkshire gibi)
Sonuç
Kanarya kuşları hem estetik görünümleri hem de güzel ötüşleriyle yüzyıllardır insanların ilgisini çeken evcil kuşlardır. Uygun ortamda, düzenli bakım ve dikkatle oldukça sağlıklı ve uzun ömürlü yaşayabilirler. Evde kuş beslemeyi düşünenler için ideal ve nispeten kolay bakımlı bir türdür.